Το HPV εμβόλιο διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει αντισώματα έναντι συγκεκριμένων τύπων που στοχεύουν στην αποτροπή της προσκόλλησης του ιού στα επιθηλιακά κύτταρα της βασικής στιβάδος, αποτρέποντας την λοίμωξη του τραχηλικού επιθηλίου. Το εμβόλιο προσφέρει μακροχρόνια προστασία έναντι των πιο ογκογόνων στελεχών, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης των οξυτενών κονδυλωμάτων, του καρκίνου του γεννητικού συστήματος καθώς και των καρκίνων του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα. Με βάση επιδημιολογικές μελέτες, το 9-δύναμο εμβόλιο έναντι του HPV αναμένεται να προστατεύσει έναντι των τύπων του HPV που προκαλούν περίπου το 90% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, περισσότερο από το 95% του αδενοκαρκινώματος in situ (AIS), το 75-85% της υψηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του τραχήλου της μήτρας (CIN 2/3), το 85-90% των σχετιζόμενων με HPV καρκίνων του αιδοίου, το 90-95% της σχετιζόμενης με τον HPV υψηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του αιδοίου (VIN 2/3), το 80-85% των σχετιζόμενων με τον HPV καρκίνων του κόλπου, το 75-85% της σχετιζόμενης με τον HPV υψηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του κόλπου (VaIN 2/3), το 90-95% του σχετιζόμενου με τον HPV καρκίνου του πρωκτού, το 85-90% της σχετιζόμενης με τον HPV υψηλού βαθμού ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του πρωκτού (ΑΙΝ 2/3) πάνω από 90% των σχετιζόμενων με HPV καρκίνων του στοματοφάρυγγα και το 90% των ακροχορδόνων των γεννητικών οργάνων.

Ο εμβολιασμός προσφέρεται δωρεάν μέσω του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών για τις ηλικίες 9-18 ετών και για ομάδες υψηλού κινδύνου μέχρι την ηλικία των 45.

Η Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία δεν προτείνει τον επανεμβολιασμό με το 9-δύναμο εμβόλιο σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί με το 2-δύναμο ή το 4-δύναμο εμβόλιο, παρά μόνο αν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι προτεινόμενες δόσεις. Περαιτέρω, δεν συστήνει την διενέργεια HPV DNA test ή test κυήσεως πριν τον εμβολιασμό. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κύηση μετά τη χορήγηση του εμβολίου, ο εμβολιασμός διακόπτεται και ολοκληρώνεται κατά τη διάρκεια της γαλουχίας- λοχείας.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με σύνθημα «90-70-90» (εμβολιασμός στο 90% των κοριτσιών <15 ετών, διενέργεια HPV DNA τεστ στο 70% των γυναικών ≥30 ετών και 90% δυνατότητα θεραπείας των βλαβών ως το 2030) στοχεύει να εξαλείψει το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας εντός των επόμενων δεκαετιών. Όμως, στη χώρα μας αν και ο εμβολιασμός έχει εισαχθεί από το 2009 για τα κορίτσια, και το 2022 για τα αγόρια από την ηλικία των 9 ετών, τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η εμβολιαστική κάλυψη αγγίζει το 65% για τα κορίτσια και το 25% για τα αγόρια στην ηλικία των 15 ετών.

Στο πλαίσιο των δράσεων ευαισθητοποίησης και πρόληψης για την 7η Απριλίου, παγκόσμια ημέρα υγείας, μετά από την εξαιρετικά τιμητική πρόσκληση του τμήματος Νοσηλευτικής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστήμιου (ΕΛΜΕΠΑ), η Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία Κρήτης δημιούργησε το παρόν φυλλάδιο για να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει το προσωπικό του τμήματος για τη σημαντικότητα του εμβολιασμού σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Το 2002 ξεκίνησε η 3η φάση της μελέτης για το εμβόλιο εναντίον του HPV και συμμετείχαν συνολικά 23 κέντρα από όλο τον κόσμο. Ένα εξ αυτών ήταν το τμήμα Παιδικής & Εφηβικής Γυναικολογίας της β’ Μαιευτικής- Γυναικολογικής κλινικής του Αρεταίειου Νοσοκομείου Αθηνών, με πρωτοστάτη τον Καθηγητή Μαιευτικής- Γυναικολογίας κύριο Δεληγεώρογλου Ευθύμιο.

Ερώτηση προς τον Καθηγητή Μαιευτικής- Γυναικολογίας κύριο Δεληγεώρογλου Ευθύμιο

Ποιο είναι το μήνυμα σας για τα μέλη ΔΕΠ, ΕΤΕΠ, το διοικητικό προσωπικό και τους φοιτητές του τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΛΜΕΠΑ, στη προσπάθεια να καταρρίψουμε τη διστακτικότητα για τον εμβολιασμό ώστε να εξαλείψουμε το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

Είναι πολύ σημαντική η προσπάθεια ορθής ενημέρωσης, για να ανασταλεί η διστακτικότητα για εμβολιασμό και κατ’ επέκταση με αυτό τον τρόπο, η αποφυγή του καρκίνου που οφείλεται στον ιό HPV. Πρέπει να στηριχθεί στον τρίποδα, α) λειτουργοί υγείας, β) σχολείο γ) ΜΜΕ.

α) Ενημερωτικές διαλέξεις για το κοινό, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας, της Δημοτικής – Κοινοτικής Αρχής, Συλλόγων και Οργανώσεων από άτομα με γνώση και μεταδοτικότητα.

β) Ενημέρωση και εμβολιασμός στα Σχολεία, καθότι το ηλικιακό φάσμα, 9-14 και 15-18, αφορά κατ’ εξοχήν κορίτσια και αγόρια που φοιτούν σε Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο.

γ) ΜΜΕ, γραπτός και ηλεκτρονικός τύπος, τηλεόραση, ραδιόφωνο, που ήδη μερικά σποτάκια στα μέσα ενημέρωσης, είχαν πολύ καλή μετρήσιμη θετικά απήχηση.

Για την επίτευξη του στόχου της εξάλειψης των γεννητικών κονδυλωμάτων, του καρκίνου του γεννητικού συστήματος, του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα που οφείλονται στον ιό HPV, απαιτείται υψηλή εμβολιαστική κάλυψη. Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνον με την ενημέρωση της χρησιμότητας και της ασφάλειας του anti-HPV εμβολίου, καθότι το εμβολιαστικό φάσμα αφορά και τα δύο φύλα ηλικίας 9-45 ετών.

“Εμβολιαμός για όλες και όλους, σε όσο το δυνατόν υψηλότερα ποσοστά, για να νικηθεί ο καρκίνος και τα γεννητικά κονδυλώματα που οφείλονται στον ιό HPV”.

Δεληγεώρογλου Ευθύμιος

Ομότιμος Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας/Παιδικής & Εφηβικής
Γυναικολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Ειδικός Παιδογυναικολόγος,
Πρόεδρος ΔΣ Ελληνικής Εταιρείας Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας,
Επίτιμο μέλος Μαιευτικής και Γυναικολογικής εταιρείας Κρήτης